ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
ԳԼՈՒԽ I.
ՕՏԱՐԵՐԿՐՅԱ ՔԱՂԱՔԱՑԻՆԵՐԻ ԵՎ ՔԱՂԱՔԱՑԻՈՒԹՅՈՒՆ ՉՈՒՆԵՑՈՂ ԱՆՁԱՆՑ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ
§1.Օտարերկրացիների իրավական կարգավիճակի առանձնահատկությունները Հայաստանի Հանրապետությունում
§2.Օտարերկրացիների կացության կարգավիճակները
ԳԼՈՒԽ II․
ՓԱԽՍՏԱԿԱՆՆԵՐԻ ԻՐԱՎԱԿԱՆ ԿԱՐԳԱՎԻՃԱԿԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ
§1. Փախստականների իրավական կարգավիճակի առանձնահատկությունները Հայաստանի Հանրապետությունում
§ 2. Փախստականի կարգավիճակ տալու ընթացակարգը
§ 3. Օտարերկրացիներին և փախստականներին հանրային ծառայությունում ներգրավելու հնարավորությունը
ԵԶՐԱԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆ
ՕԳՏԱԳՈՐԾՎԱԾ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՑԱՆԿ
Տեսական գրականություն
1. Ա. Շ. Հարությունյան, Եվրոպական միության իրավունքի հիմունքներ (սահմանադրական իրավունք), Եր., «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2011։
2. Գոռ Վաչագանի Նիկողոսյան, Փախստականների սահմանադրաիրավական կարգավիճակի հիմնախնդիրները Հայաստանի Հանրապետությունում։ ԺԲ․00․02- «Հանրային իրավունք – սահմանադրական, վարչական, ֆինանսական, մունիցիպալ, բնապահպանական, եվրոպական իրավունք, պետական կառավարում» մասնագիտությամբ իրավաբանական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճանի հայցման ատենախոսություն։- Երևան, 2014։
3. ԵՄ-ում ընդունված չափանիշներին համապատասխանելիության տեսանկյունից Հայաստանի միգրացիոն օրենսդրության և պրակտիկայի վերլուծություն, ՄՄԿ, 2013։
4. Հայաստանի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպան, «ՀՀ-ում փախստականների և ապաստան հայցող անձանց իրավունքների ապահովման վերաբերյալ» արտահերթ հրապարակային զեկույց, Երևան, 2017։
5. Հանրային (համայնքային) ծառայության իրավական կարգավորումը Հայաստանի Հանրապետությունում/ Սահակ Մանուկյան։ ԵՊՀ հրատ․, Երևան, 2018։
6. Հեղ․ խումբ, պատասխանատու խմբագիր Ն․ Ա․ Այվազյան, ՀՀ սահմանադրական իրավունք, Երևան, 2016։
7. ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի 2018 թվականի հուլիս ամսվա վիճակագրություն․ https://www.armstat.am/file/article/sv_06_18a_520.pdf։
8. ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի 2019 թվականի հունվար ամսվա վիճակագրություն․ https://www.armstat.am/file/article/sv_01_19a_141.pdf։
9. ՄԱԿ ՓԳՀ Հայաստան, Քաղաքացիության և ապաքաղաքացիության հարցերը Հայաստանում, Երևան, մարտ 2013։
10. Մանե Կարապետյան, Աշխատող միգրանտների աշխատանքային իրավունքների պաշտպանությունը ՀՀ-ում, իրավաբանական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճանի հայցման ատենախոսություն, Երևան, 2013։
11. Մարդու իրավունքներ/ Վարդան Նորիկի Այվազյան; Խմբ․՝ Ն․ Ա․ Այվազյան։- Երրորդ լրամշակված հրատարակություն։- Եր․։ ԵՊՀ հրատ․, 2014։
12. Վ․ Քոչարյան, Միջազգային իրավունք, Երևան, 2002։
13. Քնարիկ Վարդանյան, Փախստականների պաշտպանության միջազգային իրավական ակտերը և դրանց իրագործումը ՀՀ-ում, իրավաբանական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճանի հայցման ատենախոսություն, Երևան, 2014։
14. Չվերադարձնելու (Non-refoulemet) սկզբունքը փախստականների միջազգային-իրավական պաշտպանության մեխանիզմում/ Քնարիկ Վարդանյան։ ԵՊՀ իրավագիտության ֆակուլտետի պրոֆեսորադասախոսական կազմի գիտաժողողվի նյութերի ժողովածու՝ նվիրված ՀՀ անկախության հռչակման 20-ամյակին, ԵՊՀ հրատ., Երևան 2012։
15. Административное право зарубежных стран: Учебник (под ред. А. Н. Козырина и М. А. Штатиной).-М.: Спарк, 2003։
16. В . Е . Чиркин , Публичное управление, М., 2004։
17. В . М . Манохин , Служба и служащий в Российской Федерации: правовое регулирование.-М.: Юрист։ 1997։
18. Венгеров А.Б Теория государства и права. Учебник для юридических вузов.-М.:ИКФ Омега-Л, 2002։
19. Дивеева Н. И. Содержание труда и трудовая функция работника: Изменения в законодательстве и на практике. //Журнал трудовое право. 12, 2004։
20. Николаус П.,Развите определения беженца в международном праве беженсов http://unhcr.org.ua/img/uploads/docs։
21. Соболев С. А. История становления трудового договора в России. //Журнал Государство и право, N6․ 2002։
22. Сырых В. Б. Теория государства и права. М., 2006։
23. Ю. Н. Старилов , Служебное право. –Учебник, М., БЕК, 1996։
Նորմատիվ և այլ իրավական ակտեր
1. ՀՀ Սահմանադրություն՝ փոփոխություններով և լրացումներով (ընդունվել է 05.07.1995 թ., փոփոխվել է 27.11.2005թ. և 06.12.2015թ.):
2. «Անքաղաքացիության դեպքերի նվազեցման մասին» ՄԱԿ-ի 1969 թվականի կոնվենցիա։
3. «Քաղաքացիություն չունեցող անձանց կարգավիճակի մասին» ՄԱԿ-ի 1954 թվականի կոնվենցիա (Հայաստանի Հանրապետության համար այն ուժի մեջ է մտել 1994 թվականի օգոստոսի 16-ից)։
4. ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի 1948 թվականի դեկտեմբերի 10-ի 217 A (III) բանաձևով ընդունված Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր։
5. 1966 թվականի դեկտեմբերի 16-ի 2200 Ա (XXI) բանաձևով ընդունված Քաղաքացիական և քաղաքական իրավունքների մասին միջազգային դաշնագիր։
6. «Փախստականների կարգավիճակի մասին» ՄԱԿ-ի 1951 թվականի կոնվենցիա (Հայաստանի Հանրապետության համար այն ուժի մեջ է մտել 1993 թվականի հոկտեմբերի 4-ից)։
7. 1966 թվականի դեկտեմբերի 16-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի կողմից ընդունված «Փախստականների կարգավիճակի մասին» կոնվենցիային կից Արձանագրություն (Հայաստանի Հանրապետության համար այն ուժի մեջ է մտել 1993 թվականի հուլիսի 6-ից)։
8. Խոշտանգումների և այլ դաժան, անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի ու պատժի դեմ 1984 թվականի դեկտեմբերի 10-ի ՄԱԿ-ի կոնվենցիա (Հայաստանի Հանրապետության համար այն ուժի մեջ է մտել 1993 թվականի հոկտեմբերի 13-ից)։
9. «Ընտրական օրենսգիրք» ՀՀ սահմանադրական օրենք (ընդունվել է 25․05․2016 թվականին, ՀՀՊՏ 2016.05.30/42(1222) Հոդ.456)։
10. ՀՀ աշխատանքային օրենսգիրք (ընդունվել է 09․11․2004 թվականին, ՀՀՊՏ 2004.12.21/69(368) Հոդ.1385)։
11. ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգիրք (ընդունվել է 05․12․2013 թվականին, ՀՀՊՏ 2013.12.28/73(1013).1 Հոդ.1186.1)։
12. «Օտարերկրացիների մասին» ՀՀ օրենք (ընդունվել է 25․12․2006 թվականին, ՀՀՊՏ 2007.01.24/6(530) Հոդ.109)։
13. «Փախստականների և ապաստանի մասին» ՀՀ օրենք (ընդունվել է 27․11․2008 թվականին, ՀՀՊՏ 2009.01.14/2(668) Հոդ.2)։
14. «Քաղաքացիության մասին» ՀՀ օրենք (ընդունվել է 06․11․1995 թվականին, ՀՀԱԺՏ 1995/8)։
15․ «Հանրային ծառայության մասին» ՀՀ օրենք (ընդունվել է 23․03․2018 թվականին, ՀՀՊՏ 2018.03.29/24(1382) Հոդ.399)։
16. «Համայնքային ծառայության մասին» ՀՀ օրենք (ընդունվել է 14․12․2004 թվականին, ՀՀՊՏ 2005.01.26/7(379) Հոդ.117)։
17. «Քաղաքացիական ծառայության մասին» ՀՀ օրենք (ընդունվել է 23․03․2018 թվականին, ՀՀՊՏ 2018.03.29/24(1382) Հոդ.398)։
18. «Կրթության մասին» ՀՀ օրենք (ընդունվել է 14․04․1999 թվականին, ՀՀՊՏ 1999.05.14/12(78))։
19. «Պետական տուրքի մասին» ՀՀ օրենք (ընդունվել է 27․12․1997 թվականին, ՀՀՊՏ 1998․01․11/1)։
20. ՀՀ կառավարության 2016 թվականի մայիսի 12-ի «Օտարերկրացի աշխատողի համար գործատուին աշխատանքի թույլտվություն տրամադրելու և մերժելու կարգը և ժամկետները, համապատասխան աշխատանքով օտարերկրացուն չապահովելու դեպքում գործատուի կողմից ծախսերի հատուցման կարգը և չափերը, օտարերկրացի աշխատողի համար գործատուին աշխատանքի թույլտվություն տրամադրելու համար անհրաժեշտ փաստաթղթերի և բարձր որակավորում ունեցող օտարերկրացի մասնագետներին առանց աշխատանքի թույլտվության ՀՀ-ում աշխատելու իրավունք տվող մասնագիտությունների ցանկերը սահմանելու մասին» N 493-Ն որոշում։
21. ՀՀ կառավարության 2016 թվականի օգոստոսի 11-ի «ՀՀ կառավարության 2016 թվականի մայիսի 12-ի N 493-Ն և N 486-Ն որոշումների գործողությունը կասեցնելու մասին» N 827-Ն որոշում։
22. ՀՀ կառավարության 2017թ․ մարտի 23-ի «ՀՀ միգրացիայի քաղաքականության 2017-2021 թվականների ռազմավարությանը հավանություն տալու մասին» N 12 արձանագրային որոշում։
23. ՀՀ Սահմանադրական դատարանի 2009 թվականի մայիսի 8-ի ՍԴՈ-803 որոշում։
24. 1996 թ․ նոյեմբերի 15-ի Չահալն ընդդեմ Միացյալ Թագավորության գործով Եվրոպական դատարանի վճիռ։
25. 2005 թվականի հուլիսի 5-ի Սայիդն ընդդեմ Նիդեռլանդների գործով Եվրոպական դատարանի (գանգատ թիվ 2345/02) վճիռ։
26. 2011 թ․ հունվարի 21-ի Մ․Ս․Ս․-ն ընդդեմ Բելգիայի և Հունաստանի գործով Եվրոպական դատարանի վճիռ (գանգատ թիվ 30696/09), http://hudoc.echr.coe.iny/eng?i=001-103050
27. 2012 թվականի փետրվարի 2-ի Ի.Մ.-ն ընդդեմ Ֆրանսիայի գործով Եվրոպական դատարանի վճիռ։
28. ՀՀ վարչական դատարանի ՎԴ/6630/05/11 գործով 2012 թ․ դեկտեմբերի 17-ի վճիռը, http://www.datalex.am/?app=AppCaseSearch&case_id=38562071809546737։
29. ՀՀ վճռաբեկ դատարանի ՎԴ/6781/05/12 գործով 2015 թ․ ապրիլի 4-ի որոշում https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?DocID=97974։
Էլեկտրոնային ռեսուրսներ
1. ՀՀ իրավական տեղեկատվական համակարգի պաշտոնական կայքէջը` https://www.arlis.am:
2. ՀՀ Ազգային ժողովի պաշտոնական կայքէջը` http://www.parliament.am:
3. ՀՀ սահմանադրական դատարանի պաշտոնական կայքէջը` http://www.concourt.am:
4. ՀՀ դատական իշխանության պաշտոնական կայքէջը` http://www.court.am:
5. Եվրոպայի խորհրդի պաշտոնական կայքէջը` http://www.coe.int:
6. ՄԻԵԴ դատական ակտերի էլեկտրոնային որոնողական համակարգ` http://hudoc.echr.coe.int:
7. ՄԱԿ-ի հայաստանյան ներկայացուցչության պաշտոնական կայքէջը՝ http://www.un.am։
8. ՀՀ տարածքային կառավարման և զարգացման նախարարության միգրացիոն ծառայության պաշտոնական կայքէջը՝ http://www.smsmta.am։
9. ՀՀ դատական տեղեկատվական ՝ համակարգ՝ http://www.datalex.am։
10. ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի պաշտոնական կայքէջը՝ https://www.armstat.am/am։
11. https://iravaban.net: